Logo

Totalne nauczanie czyli neurodydaktyka w „Polski jest cool”.

Neurodydaktyka dostarcza wiedzy na temat przebiegu procesów uczenia się i zapamiętywania. Korzystając z jej zdobyczy można przygotować metody i materiały edukacyjne, by wykorzystać naturalny potencjał uczącej się osoby, a unikać najtrudniejszych z punktu widzenia funkcjonowania mózgu strategii. Taki cel przyświecał także Autorkom serii materiałów do nauki języka polskiego jako obcego „Polski jest cool” na poziomach A1 i A2.

Badania nad mózgiem dowodzą, że im częściej coś robimy, tym lepiej funkcjonują i rozwijają się określone obwody neuronalne. Ten niezwykle plastyczny organ, wychodzi naprzeciw naszym potrzebom. W zależności od rodzaju stymulacji mózgu, możemy sprawić, że w czasie lekcji może się zarówno intensywnie uczyć, ale też jedynie to pozorować. Efektywna nauka możliwa jest wtedy, gdy mózg jest aktywny i wykonuje pracę. Zatem na proces uczenia się mają zadania przygotowane przez nauczyciela – zarówno ich jakość, jak i rodzaj przewidzianej uczniowskiej aktywności. Zarówno materiały kursowe w postaci podręczników studenta z ćwiczeniami, jak i materiały dodatkowe dla lektorów, wchodzące w skład serii do nauki języka polskiego dla cudzoziemców „Polski jest cool” zostały stworzone w oparciu zasady neurodydaktyki.

Nasze mózgi zostały stworzone do przetwarzania informacji pochodzących z zewnątrz i tworzenia reguł na podstawie obserwowanych zjawisk. Tę zasadę zastosowano także w podręcznikach języka polskiego dla obcokrajowców z serii „Polski jest cool” w nauce form i struktur gramatycznych, opartej na metodzie indukcji. Nowe elementy prezentuje się najpierw w jakiejś naturalnej sytuacji, którą wprowadza się za pomocą różnorodnych środków (dialogu, komiksu, nagrania, tekstu, fotografii, itp.). Odpowiednio dobrane przykłady pozwalają uczącym się zrozumieć znaczenie nowej formy na podstawie kontekstu i sformułować rządzącą nią regułę.

Badania nad mózgiem dowodzą także, że efektywna nauka zależy nie tylko od ilości czasu, który jej poświęcamy, ale również od głębokości przetwarzanych informacji. Im więcej zmysłów bierze udział w procesie uczenia się, tym więcej struktur mózgu zostaje pobudzonych i zmuszonych do współpracy, a to prowadzi do lepszego zapamiętania. Dlatego też uczestnicy kursu języka polskiego jako obcego korzystający z materiałów „Polski jest cool”, utrwalają nowo poznane struktury równolegle z ćwiczeniami innych sprawności, a więc rozumienia, słuchania, czytania, mówienia i pisania. Oprócz klasycznych metod nauczania twórczynie kursu „Polski jest cool,” zarówno na poziomie A1, jak i na A2, proponują wiele kreatywnych i wielozmysłowych ćwiczeń, które bardziej aktywizują uczących się. Temu celowi służą zadania z użyciem pacynek, rysunków, tworzenie plakatów, malowanie, wchodzenie w role czy pantomima.

Zdaniem neurodydaktyków informacje o zabarwieniu emocjonalnym zostają łatwiej zapamiętane niż neutralne. Stąd duża dbałość, by w materiałach do nauki języka polskiego dla cudzoziemców z serii „Polski jest cool” nie zabrakło zadań związanych z kontekstami interkulturowymi, w których obcokrajowcy uczący się języka polskiego mogą skonfrontować i porównać sytuacje ze swoich krajów z polskimi realiami. Ćwiczenia odwołujące się do doświadczeń i emocji uczących się oraz materiał leksykalny czy gramatyczny w nich zaprezentowany, ma większą szansę na zapamiętanie.

Na efektywność nauki wpływ ma nie tylko dobór metod i treści, ale także przyjazna atmosfera panująca na zajęciach. Dzięki metodom neuroobrazowania wiadomo, że stres hamuje proces nauczania, a śmiech i dobre słowo działają na mózg jak każda nagroda. Doskonałym sposobem na obniżenie poziomu stresu związanego z mówieniem w obcym języku i rozluźnienie atmosfery na lekcji są gry i zabawy językowe. Gotowe ich propozycje można znaleźć w „Książce studenta – gry i zabawy” oraz w „Książce nauczyciela – przewodniku metodycznym”, które powstały z myślą o lektorach uczących obcokrajowców języka polskiego. Dzięki zawartym w nich np. grom planszowym, zabawom typu domino lub lotto czy ćwiczeniom typy „role-play”, mają szansę wyeliminować presję i zmniejszyć blokadę językową. Dzięki dobrej zabawie, uczący nawet nie poczują, że się uczą. Jako że Autorki kursu „Polski jest cool” wyszły z założenia, że dobra zabawa powinna towarzyszyć nauce, aby była ona bardziej efektywna, prezentowane w podręczniku rysunki, dialogi i ćwiczenia bywają zabawne albo prowokacyjne.

Dobrze zorganizowana i przyjemna nauka prowadzi do uwalniania dopaminy, co jest silnym motywatorem do dalszej pracy. Jeśli w trakcie działań edukacyjnych stworzy się studentom czy uczniom szansę na wykorzystanie silnych strony ich mózgów, nauka przestaje być uciążliwym zajęciem, a uczący się podążają za swoją wrodzoną ciekawością poznawczą.